Қожақұлы Өтеубай
- Лауазымы: Тарих ғылымдарының докторы, акад.профессор
- oteybay@bk.ru
Іскерлік тәжірибеден өтуі:
1989-1992 жылдар Абай атындағы Алматы мемлекеттік Университетінің ізденушісі; 1992 жылы Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті білім жетілдіру институтының «Тарихнама, деректану, тарихи зерттеу әдісі» мамандығы бойынша курс тыңдаушысы;2007 жылдың 25-30 маусым күндері «Қазақстан тарихы» пәні бойынша жоғары оқу орындарымен колледж оқушыларына арналған «Тарихты зертеу және оқытудың қазіргі әдістері» тақырыбындағы біліктілік жетілдіру курсына қатысушы.
Диссертациялық зерттеулері:1994-жылы Абай атындағы Алматы мемлекеттік университеті жанындағы диссертациялық кеңесте,тарих ғылымдарының докторы,профессор Жанұзақ Қасымбаевтың жетекшілігімен 07.00.02- Отан тарихы (Қазақстан Республикасы тарихы) мамандығы бойынша тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін «Сырдария облысының әлеуметтік-экономикалық дамуы(1867-1914 ж.ж)» атты тақырыбында, 2010-жылы М.Өтемісұлы атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік Университетінің жанындағы диссертациялық кеңесте 07.00.02-Отан тарихы (Қазақстан Республикасы тарихы) мамандығы бойынша кеңесте,тарих ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін алу үшін «XVIII ғасырдың соңғы ширегімен-XIX ғасырдың 70 жылдарына дейінгі Қазақ-қоқан қарым-қатынастары (саяси және шаруашылық мәселелері бойынша) »тақырыбында диссертация қорғады.
Ғылыми зерттеудің негізгі бағыты: XVIII-XIX-ғасырдағы Қазақстанның Оңтүстік өлкесінің Рессейге қосылуы, Ұлт-азаттық қозғалыстар, Қазақстанның Орта Азия халықтарымен халықаралық саяси және сауда байланыстары; XVIII-XX ғасырдағы көшпелі және отырықшы халықтардың өзара әрекеттесуі; Қазақ хандарының өмірі мен қызметі.
Негізгі еңбектері:
Монография:
Қазақ-қоқан қарым-қатынастары (XVІІІ-ХІХ ғғ). Монография –Қызылорда: Тұмар, 2006. -320 б. 20 б.т.
Қазақстан Республикасындағы арнайы ғылыми журналдарда, басылымдарда:
- Балық аулау кәсіпшілігі (ХІХ ғ. бас кезі). Қазақ тарихы. 2001. №3. -43-45 бб.
- Қоқан езгісіне қарсы көтеріліс // Қазақ тарихы. 2001. №5. -24-25 бб.
- Қазақ-қоқан қатынастары // Қазақ тарихы. 2002. №1.-24-25 бб.
- Егін шаруашылығы // Поиск-Ізденіс гуманитарлық ғылымдар сериясы. –2002. №3. -7-13 бб.
- Қоқан хандығының саяси тарихы // Қазақ тарихы, 2002. №3. -43-46 бб.
- Қоқан хандығындағы салық жүйесі // Қазақ тарихы, 2003. №3.-14-15 бб.
- Жаңақорған қамалы қалай құлады // Қазақ тарихы, 2003. №6. -43-45 бб.
- Перовскийдің Ақмешітті алуы // Қазақ тарихы, 2005. №5. -50-52 бб.
- Оңтүстік Қазақстандағы Қоқан езгісіне қарсы көтеріліс // Қазақ тарихы, 2006. №4. -35-37 бб.
- ХІХ ғасырдың аяғындағы Қоқанда әдеби ортада жадидизмнің пайда болу мәселесі // Хабаршы, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, 2007. №2 (45). тарих сериясы -71-74 бб.
- Ресей-қоқан қарым-қатынастары (XIX ғасыр) // Қазақ тарихы 2007. №6. - 30-32 бб.
- XIX ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстанның Оңтүстігіндегі патшалық Ресейдің әскери-саяси экспансиясы. // Хабаршы, Ғылыми журналы.Х.Досмухамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті; 2010. № 1. (16)-58-61 бб.
- XIX ғасырдағы Орта Азиядағы ағылшын – орыс тайталасы (бәсекелесі). // Хабаршы, Ғылыми журналы. М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2010. № 1 (37). -194-202 бб.
Өзге басылымдар мен Республикалық және халықаралық конференция материалдарының жинақтарында:
- Генерал Перовскийдің Ақмешіт қамалына жорығы // Хабаршы, Қорқыт Ата атындағы ҚМУ, 1999. №4. -84-87 бб.
- 1858 ж. Әулиеатада болған көтеріліс // Ғылым және білім мәселелері. Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 10 жылдығына арналған 2-ші аймақтық ғылыми-әдістемелік конференция. –Тараз, 2000. №21. -293-296 б.
- ХІХ ғ. І ж. Қоқан хандығына қарсы қазақтардың тәуелсіздігі үшін күресі // Хабаршы, Қорқыт Ата атындағы ҚМУ, 2000. №7. -48-50 бб.
- Тентек төре көтерілісі // Хабаршы, Қорқыт Ата атындағы ҚМУ, 2000. №8. -47-51 бб.
- В первой четверти ХІХ века, борьба против казахов за независимости против Кокандского ханства // «Валихановские чтения-6». Международной науч-практич. Конференции, посвященной 10 летию независимости РК. –Кокшетау. Т.1. 19-21 апрель, 2001. -17-21 с.
- XVIIIғасырдың аяғы – ХІХ ғасырдың ортасындағы Қоқан хандығы // Ұлт тағылымы. 2001. №2. -20-27 бб.
- Қоқан билігі кезіндегі Сыр өңірінің ахуалы // Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 10 жылдығына арналған халықаралық Марғұлан оқулары. Қызылорда, 2001. 10-11 мамыр. -168-171 бб.
- ХІХ ғасырдың І жартысында Ұлы жүз қазақтарының басқа халықтармен қарым-қатынасы // Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 10 жылдығына арналған Мұхамед Хайдар Дулати Шығармаларының IV
- Халықаралық оқулары материалдары. – Тараз, 2001. 29-31-мамыр, - 344-347 бб.
- Взаимоотношение казахов Старшего жуза с другими народами в первой половине ХІХ века // Труды международных Маргуланских чтений посвященных 10-летию независимости РК на тему
- «Достижения и перспективы археологической науки независимого Казахстана». –Кызылорда, 10-12 мая, 2001. -258-261 с.
- XVIII– ХІХ ғасырлардағы қазақтар және Қоқан хандығы // «Ғасыр бойындағы білім мен ғылымның қазіргі проблемалары» ҚР 10 жылдық тәуелсіздігіне арналған конференция материалдары.Қарағанды, 2001.19-21қыркүйек.-231-234 бб.
- Қоқан хандығының құрамындағы қазақтар // Халықаралық ғылыми-практикалық конференцияның материалдары, 2001. 10-11 қазан. –Атырау. -20-24 бб.
- XVIII– ХІХ ғасырдың аяғында қазақтардың қазақтардың Орта Азия халықтарымен қарым-қатынасындағы шаруашылық негізі факторлар // Ұлт тағылымы. 2002. №1. -70-76 бб.
- Генерал Перовский В.А. // Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университетінің құрылғанының 40 жылдығына арналған халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары, 2002. -164-167 бб.
- ХІХ ғасырдың І ж. Оңтүстік Қазақстан қазақтарының шаруашылық жағдайы // Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 10 жылдығына арналған халықаралық ғылыми-практикалық теориялық конференция. Шымкент. 2001. -264-268 бб.
- Хозяйство казахов Старшего жуза в первой половине ХІХ века // Вестник КГУ им. Коркыт Ата, 2001. №2. (10). -28-31 с.
- Сауда // Ұлт тағылымы, 2002. №2. -66-72 бб.
- ХІХ ғ. 50 жылдарында Сырдария аймағындағы қазақтардың Қоқан хандығына қарсы күресі. Жанқожа батыр // Қазақстан дамуының қазіргі жағдайы. Қазақстан тарихының қазіргі жағдайындағы ғылым және білім беру: тәжірибесі, мәселелері және проблемалары (Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің 70 жылдығына арналған халықаралық конференцияның материалдары. 2002. 10-12 қазан. -31-34 бб.
- Сұлтан Саржан Қасымовтың көтерілісі // Ақиқат, 2004. №8. -34-41 бб.
- Ақмешітке жер аударылған поляктар // Қызылорда қаласының Астана болғанына 80 жыл толуына орай «Сыр өңірі: өткені, бүгіні және болашағы атты республикалық ғылыми-теориялық конференцияның материалдары. Хабаршы. Қорқыт Ата атындағы ҚМУ, 2006. №2 /22/ . -75-78бб.
- Генерал Перовскийдің Хиуаға жорығы // Ақиқат, 2005. №6. -44-46 бб.
- XIX ғасырдағы ағылшын-орыс тайталасы қарсаңындағы қазақ халқының ахуалы // Батыс Қазақстандағы тарих ғылымы мен білім дамуының мәселелері: Ізденістер мен міндеттер. т.ғ.д. академик Т.З. Рысбековтың 60 жасқа толуына арналған Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. Орал. 20 қыркүйек 2007 ж. -79-83 бб.
- Қазақ-қоқан қатынастары мұрағат құжаттарында. // Мұрағат. -80 «Сыр елінің тарихы – мұрағат қорында» атты облыстық Ғылыми-тәжірибелік конференция құжаттарының жинағы. Қызылорда. 9 желтоқсан 2009 ж. -28-33 бб.
- Арал флотилиясының тарихы//мақала// «Турмағанбет» журналы. №2(2) маусым 2011 Қызылорда.44-52б.
- 38Орыс- Қоқан қарым-қатынастары//мақала// тағылым республикалық ғылыми-әдістемелік журнал №5-6, қараша-желтоқсан 2011 Қызылорда.25-32б.
- Қоқан хандығының әлеуметтік саяси жағдаы және негізгі оқиғалары//мақала// Профессор А.Х.Айдосовтың туылғанына 75 жыл толуына арналған «Арал өңірінің тарихи-мәдени мұралары және әлеуметтік экологиясын зерттеу басымдықтары» атты Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материялдары 2001 жылғы 10-11 қараша, Қызылорда. 84-88б.
- Қоқан хандығының патшалық ресейді жаулапалуы//мақала//профессор А.Х.Айдосовтың туылғанына 75 жыл толуына арналған «Арал өңірінің тарихи-мәдени мұралары және әлеуметтік экологиясын зерттеу басымдықтары»атты Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материялдары,2001 жылғы 10-11 қараша, Қызылорда.89-92б.
- Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы және білім берудің басым бағыттары//мақала// Профессор А.Х.Айдосовтың туылғанына 75 жыл толуына арналған «Арал өңірінің тарихи-мәдени мұралары және әлеуметтік экологиясын зерттеу басымдықтары» атты Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материялдары,2001 жылғы 10-11 қараша, Қызылорда. 156-158бб.
- АБЫЛАЙ ХАН МЕМЛЕКЕТ ҚАЙРАТКЕРІ, ДАРЫНДЫ ҚОЛБАСШЫ ЕРЖҮРЕК БАТЫР.//ӘЛІМСАҚ әдеби-мәдени, тарихи-танымдылық журналы №10(55) 2013 жыл қазан.29-31б.б
- Генерал М.Г Черняев//Тұлға және халық тарих толқынында атты VII Қасымбаев оқулары.Республикалық ғылыми-практикалық конфренцияның материялдары.24 желтоқсан ҚазҰпу-Алматы 2013 жыл.150-152б.б.
- Қоқан хандығындағы көтерілістер//АҚИҚАТ №2 2015. 14-21б.б.
- Туркістан легионы //Мустафа Шоқай-алаштың алып тұлғасы атты республикалық ғылыми-тәжірибиелік конфренцияның ғылыми жинағы Қызылорда 2015.141-144 б.б
- Патша үкіметінің отарлық саясаты аяусыз және озбырлықпен жүргізілді//Аңыз адам №21 (129) Қараша 2015 жыл.33-36б.б
- Есет батыр мен Жанқожа батыр ерліктерінің тәрбиелік маңызы // “Бәсекеге қабілетті мамандар даярлаудың өзекті мәселелері және келешегі” Қорқыт ата атындағы КМУ-дың 80 жылдығына арналған ғылыми тәжерибелік конференцияның еңбектер жинағы. 2017 ж 16 қараша 608-610 бб.
- Қазақ елін зерттеуші декабристер// мақала// «Білім және еңбек»,№6,1988.10-11б.
- Из истории прошлого// Тезисы докладов 1 научно-практ.конференции по экологич.проблемам Приаралья «Судьба моря судьба людей»,5-7. IV.1990г. Қызылорда, 1990, С.217-218.
- Развитие торговых отношенийс Сырдарьинской области XIX в. //Тезисы докладов межвуз.конф.молодых ученых КазГУ. Алматы, 1991, С.12.
- Население Сырдарьинской области в реформенный период а пол.XIX в. //Тезисы докладов всесоюзн.конф.демогр.проц. Целиноград, 1991. С.98-99.
- XIX ғ. ІІ жартысындағы Сырдария облысын мекендеген тұрғындар //Пролемы промышл.освоения и его роль в социально-экон.развитии Казахстана. Сборник АГУ им. Абая, А:,1991. С.90-94.
- Развитие торговых отношении в Сырдарьинской области в конце XIX-начале ХХвв. //Некоторые проблемы соц.политической истории Казахстана. Сборник АГУ им. Абая, А:,1993. С.80-90.
- Развитие земледелия в Сырдарьинской области в конце XIX в. //Тезисы докладов научно-теор.конф.проф.-препод.состава. кызылорда, 1993. С.22-24.
- Патша өкіметінің Түркістандағы отарлау саясаты //мақала//Ақиқат, №6, 1993. 65-69б.
- XIX ғасырдың екінші жартысында Сырдария облысында өнеркәсіптің дамуы //Этно-демографические проц.в Казахстане. Сборник АГУ им. Абая, 1993. 82-93б.
- Қазақтар сауда жасай білген бе? //мақала// Ақиқат, №3, 1994. 93-95б.
- Қазан төңкерісінен бұрынғы Сыр өлкесінің халқы //мақала// Қазақ тарихы, №3, 1995. 31-37б.
- Саясаттану пәні бойынша методикалық оқу ағдарлама //методикалық оқу құралы// Қызылорда пед.институт им. Қорқыт ата, 1994. 13б. Мұхамедов.
- Сыр өлкесінде мектептің дамуы //мақала//Қазақстан мектебі, №6, 1995. 73-77б.
- Сыр өңіріндегі балық аулау кәсіпшілігінің дамуы(ХІХғ.бас кезі) //мақала//Журнал Поиск, №6,1996(Ізденіс). 91-94б.
- Түркістан өлкесінде өнеркәсіптің дамуы //мақала//Изд.Кызылорда,пед. институт им.Коркыт Ата, 1995. 0,2 п.л.
- Түркістан өлкесінде өнеркәсіптің дамуы //мақала//Қазақ тарихы, №6, 1996. 52-54б.
- Қазақстан тарихы пәнібойынша оқу әдістемелік бағдарлама //Методикалық оқу құралы // Қызылорда гуманитарлық университеті, 1996.22б.
- Қызыл империяның қиянаты //мақала// «Парасат», №11, 1997. 7бб.
- Қызылордаға қоныс аударған халықтар тағдыры //мақала// «Ақиқат», №12, 1997. 63-65.
- Сыр өңіріне күштеп көшірілгендер хақында //мақала// «Қазақ тарихы», №6, 1997. 65-66б.
- Генерал Перовскийдің Ақмешіт қамалына жорығы //мақала// «Вестник», №4, КызГУ им. Қорқыт Ата, 1999. 84-87б.
- Сыр өңірі тарихы(көне заманнан бүгінге дейін). Қорқыт Ата атындағы ҚМУ, 1998. 266б. Авторлар алқасында.
- Ұлы Отан соғысы жылдарында Қызылорда облысы Еңбекшілерінің жеңіске қосқан үлесі «Ұлы жеңіске 55 жыл» //Жеңістің 55 жылдығына арналған ғылыми-теориялық конференция. ҚМУ, 2000. 44-46б.
- Қазақстан тарихы пәнінен типтік бағдарлама //Методикалық оқу құралы//ҚМУ. Ақпарат-есептеу орталығы, 2000. 29б.
- Ұстаз. Ғалым . Азамат // Ізденіс жолы №60 (22) қараша 2017 ж 11-12 бб
- Сыр оңірінде Праваславия ағымының таралуы// Қазақ тарихы№8- 2019
- Қазақстандағы көші-қон үдерістері:себептері мен сипаттары//Ізденіс жолы№82(25)Қыркүйек 2019
- XVIIғасырлардағы Қазақтар мен Жоңғарлар арасындағы шайқас. Салқам Жәңгір // «Қазақ хандарының жоңғар шапқыншылығына қарсы азаттық соғысындағы рөлі » атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 20сәуір2018, Түркістан 71-74бб.
- ХІХ ғасырдың ІІ жартысы-ХХ ғасырдың басындағы патша үкіметінің Қазақстандағы шоқындыру саясаты///Ізденіс жолы №83(18) қазан 2019 жыл 28-33 бб.
- Тарих керуеніндегі айтыс белесі ///Ізденіс жолы №83(18) қазан 2019 жыл 35-36 бб.
- Қазақстандағы көші-қон үдерістері;Себептері мен сипаттары ///Ізденіс жолы №82(25) қыркүйек 2019 жыл 4-6 бб.
- Қоқан хандығындағы ішкі экспансияның басталуы немесе «жерлерді жинау»«ҚАЗАҚСТАННЫҢ АГРАРЛЫҚ ТАРИХЫНЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ: ДӘСТҮР, ТӘЖІРИБЕ, ӘДІСНАМА» халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдар жинағы (12-13 желтоқсан, 2019 жыл)121-123 бб.Атырау қаласы
- ХХ ғасырдың басында Европаға оқуға жіберілген түркістандық жастар//
«ҚАЗАҚСТАННЫҢ АГРАРЛЫҚ ТАРИХЫНЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ: ДӘСТҮР, ТӘЖІРИБЕ, ӘДІСНАМА» халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдар жинағы (12-13 желтоқсан, 2019 жыл)126-130 бб. Атырау қаласы
- ХІХ ғасырдағы ағылшын-орыс текетіресі // Белгілі тарихшы, тарих ғылымдарының докторы, профессор, академик С. М. Мəшімбаевтің 80 жылдық мерейтойына жəне ғылыми-педагогикалық қызметінің 50 жылдығына арналған «РЕСЕЙ ИМПЕРИЯСЫНЫҢ ОРТАЛЫҚ АЗИЯДАҒЫ САЯСАТЫ ЖƏНЕ РУХАНИ ӨМІРІ» атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференцияның МАТЕРИАЛДАРЫ 23 қараша 2019 ж.44-48 бб. Алматы Қазақ Университеті
- Қызылорда облысы отты жылдарда// «ҚАЗАҚСТАННЫҢ 1941-1945 ЖЖ. ҰЛЫ ОТАН СОҒЫСЫНДАҒЫ ЖЕҢІСКЕ ҚОСҚАН ҮЛЕСІ» халықаралық онлайн ғылыми-практикалық конференциясының материалдар жинағы (29 сәуір, 2020 жыл) –Атырау 47-50 б.б
- Қоқан хандығы тарихынан//«Алтын Орда кезеңі: уақыт пен кеңістік аясында»халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдар жинағы(17 маусым, 2020 жыл) 102-106бб
Атырау қаласы
- ӨЗ ӨЛКЕҢДІ ТАНУ – РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ ДАҢҒЫЛЫ//«ИНДУСТРИЯ 4.0: STEАM БІЛІМ БЕРУДЕГІ ТЕХНОЛОГИЯЛАР» Ө.А.Байқоңыров атындағы республикалық ғылыми-практикалық конференциясының жинақтары-Жезқазған 2019 ж 51-55 б.б
- Ыстық ықыласқа ие ұстаз//С.Қашқынбаев,Б.Елеусінов.Жігерін Жайлау еткен жайсаң жандар-Қызылорда 2020.169-171 б.б.
- Қазақ- башқұрт қарым қатынасының тарихы // Отан тарихы №4 (92)-Астана 2020 151-164бб
- Ерте және орта ғасырдағы Қазақстан тарихы (оқу- әдістемелік оқу құралы) Қызылорда 2020 6 б. п.
- Кіші жүздегі ұлт-азаттық көтерілістер зерттелу тарихы (оқу-әдістемелік оқу құралы)-Қызылорда 2021 5 б.п
- Азиянын акыргы жолбарысы //Кузыретті педагог №1 2021. 22-25бб
- Башқұртстанның саяси,әлеуметтік,мәдени-рухани дамуы туралы мәселе//БҚМУ хабаршысы №1 2021.305-317бб
- Түркістан өлкесінде шаруашылықтың дамуы(19-20ғғ)// Ақиқат№6 2021 96-99бб
- Қазақ –қоқан қарым қатынастары мұрағат құжаттарында // «Тәуелсіз Қазақстандағы архив ісінің өзекті мәселелері және Марат Хасанаевтың мұрасы»
- Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдарының жинағы. Архивтанушы, тарихшы-ғалым, қоғам қайраткері Марат Жақсыбайұлы Хасанаевтың туғанына 75 жыл! -Алматы, 2021.
99-104бб
Шетелдік ғылыми басылымдарда:
- Ceneral V.A. Peravskey. Nin Akmescit.e /Kizilorda/. Tarih agvstos. 2001. /Туркия/. -37-40 бб.
- Борьба казахов за независимости против кокандского ханства в первой четверти ХІХ в. // Степной край: зона взаимодействия русского и казахского народов (XVIII– ХІХ вв). –Омск-Кокшетау. 2001.- С.112-114
- XIX fpun Xen 50 Yellannda Serdeya bo isesende yagayan Kazak Tyrkjere , nin Hokand Hanlege , na Karsi Savage ve cankosa Batus Tarih acvstos 2003 08-200 (Туркия). -50-53 бб.
- 1858 de evliya Ata da meypana gelen isyan Tarin Subat 2002-182 (Туркия). -31-33 бб.
- Некоторые вопросы взаимоотношения Казахстана и Коканского ханства (конец XVIII –начало XIX века)// Диалог этнокультурных миров в Евразийском историческом процессе. Международная научно-практическая конференция. 12-27 май 2010 г. Оренбург.- С. 238-242.г. http\\ orenport.ruconf
Өткелбаев Қыдырбай Захманұлы 
8 708 870 8636
